Việc các nhóm nước cùng ra tuyên bố chỉ trích Trung Quốc có thể tạo ra một hiệu ứng lớn khiến uy tín Bắc Kinh suy giảm mạnh.
HMAS Parramatta (phải) tập trận cùng USS Barry và USS Bunker Hill ở Biển Đông. Giữa đại dịch COVID-19, báo chí quốc tế dẫn lời chính trị gia và giới học giả từ Đông sang Tây chỉ trích Bắc Kinh “thừa nước đục thả câu”, gây rối biển Đông. Các chỉ trích xuất hiện khi Trung Quốc (TQ) tiến hành hàng loạt động thái leo thang mới tại khu vực. TQ ngang ngược và vô trách nhiệm
Về thực địa, TQ để tàu hải cảnh đâm chìm tàu cá Việt Nam (VN); chỉa súng radar vào tàu hải quân Philippines; đưa đội tàu khảo sát Địa chất hải dương 8 vào vùng đặc quyền kinh tế một số nước và thực hiện các hành động ngờ vực; đặt các trạm nghiên cứu khoa học..
Về yêu sách và thể chế, chính quyền Bắc Kinh phê chuẩn thành lập hai quận đảo mới trực thuộc cái mà TQ gọi là “thành phố Tam Sa”; ban hành bản cập nhật “danh xưng tiêu chuẩn” (hay còn gọi là tên chính thức) cho hàng chục đảo, đá và thực thể trong lòng biển; đưa công hàm lên Tổng thư ký Liên Hợp Quốc để tình bày yêu sách Tứ Sa – chứa đựng nội hàm là yêu sách đường lưỡi bò mở rộng với tham vọng độc chiếm khoảng trên 90% vùng biển Đông, v.v.
Giới quan sát đồng thuận với nhau rằng: Tất cả hành động trên về bản chất không có gì mới, đều nằm trong kế hoạch tính trước của TQ. Song song đó, cách hành xử này phi pháp một cách trắng trợn, cho thấy TQ là một cường quốc ngang ngược và vô trách nhiệm, đặc biệt đặt trong bối cảnh thế giới đang bận rộn chống dịch COVID-19, vốn xuất phát và bùng nổ từ TP Vũ Hán của TQ.
Hình ảnh các tháp radar, nhà chứa máy bay và tòa nhà năm tầng do Trung Quốc xây dựng trái phép tại đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa (Việt Nam). Ảnh: NYT
Đe dọa uy tín TQ
Câu hỏi đặt ra là trước các sức ép tập thể, TQ có thật sự lo ngại? Có – nhiều chuyên gia trong và ngoài nước đều khẳng định. Có ít nhất ba lý do để khiến Bắc Kinh lo sợ sức ép từ phía một tập thể các quốc gia.
Thứ nhất, về mặt chính trị, TQ đang cố xây dựng hình ảnh một cường quốc có trách nhiệm, “trỗi dậy hòa bình” mà chính quyền Tập Cận Bình đã hứa. Tuy nhiên, khi hàng loạt quốc gia cùng lên tiếng chỉ trích, với sự khuếch tán thông tin thời Internet, chẳng mấy chốc hình ảnh xấu xí của TQ có thể bị phơi bày.
Hình ảnh tàu hải cảnh TQ đâm chìm tàu VN và sự phản đối quyết liệt từ phía VN với chính quyền Bắc Kinh hồi đầu tháng 4 đã lay động đến chính trường Mỹ, buộc các chính trị gia phải lên tiếng.
Các văn bản ngoại giao chính thức, thể hiện sự đồng cảm và ủng hộ của Philippines sau vụ việc tương tự mà ngư dân Philippines là nạn nhân hồi năm 2019 (may mắn được ngư dân VN cứu), càng khiến TQ bị cô lập trên mặt trận dư luận quốc tế. Nhiều chỉ trích quốc tế nhằm thẳng vào TQ, mô tả “sự suy thoái niềm tin vào trách nhiệm của chính quyền Bắc Kinh” trong việc ứng xử với các nước láng giềng.
Lính Mỹ trên tàu sân bay USS Carl Vinson tại Đà Nẵng ngày 5-3-2018. Ảnh: REUTERS
TQ đã cố gắng xây dựng “Một Vành đai, Một Con đường” từ Á đến Âu cùng hệ thống ngân hàng hỗ trợ phát triển hạ tầng, cạnh tranh lại các thể chế trước nay của Mỹ, Nhật Bản, v.v. Tuy nhiên, tất cả đều tạo ra tranh cãi, hoài nghi dữ dội từ rất nhiều quốc gia về tính minh bạch và ý đồ chính trị.
Tương tự, trong đại dịch COVID-19, TQ thực hiện “ngoại giao y tế”, tỏ ra hào phóng trong việc viện trợ nhân lực và trang thiết bị y tế cho các nước. Tuy nhiên, giá cả và chất lượng các mặt hàng xuất khẩu từ TQ kém. Song song đó, nhiều nước lo ngại TQ “cho đi một thì đòi lại hai”, tìm cách ảnh hưởng nền chính trị nội địa, nên họ cũng e ngại, thậm chí từ chối nhận sự “giúp đỡ” từ TQ.
Hành xử phi pháp và vô lý ở biển Đông có thể sẽ trở thành “giọt nước tràn ly”, khiến niềm tin về một cường quốc có trách nhiệm đối với TQ sẽ tiêu tan. Vấn đề còn lại nằm ở chỗ: Số lượng quốc gia và âm lượng của sự chỉ trích từ cộng đồng quốc tế nhằm vào Bắc Kinh có bay đủ xa để gióng lên hồi chuông cảnh báo về “mối đe dọa TQ” với khu vực và thế giới hay không.
Tàu hải cảnh Trung Quốc nhiều lần thực hiện chiến lược bắt nạt ở biển Đông. Ảnh minh họa: SCMP
Ảnh hưởng phát triển kinh tế
Về mặt kinh tế, TQ đang vật lộn với “tứ bề thọ địch”. Cuối tháng 3-2020, Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo kinh tế TQ trong năm nay có thể ngừng tăng trưởng hoặc chỉ đạt 2,3% do ảnh hưởng của COVID-19. Nếu thành hiện thực thì đây là mức tăng trưởng thấp không thể ngờ, tạo kỷ lục trong nhiều thập niên qua.
Tuy nhiên, sự thật phía sau còn đáng lo ngại hơn nhiều. Thứ nhất, nợ công TQ đang tăng cao kỷ lục, tạo áp lực lên các chính sách hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp thời khủng hoảng – điều mà TQ tỏ ra sành sỏi trong nhiều thập niên qua. Nói cách khác, khả năng can thiệp của chính phủ vào quy luật của thị trường giảm đi đáng kể, trong khi các doanh nghiệp “thây ma” (sống lay lắt nhờ hỗ trợ của chính phủ) vẫn chưa có những chỉ dấu phục hồi, phát triển.
Mặt khác, đại dịch đã đánh mạnh vào nền sản xuất của nhiều nước. Một bài học từ việc thiếu nguồn vật tư y tế trong đại dịch chính là: Toàn cầu hóa có thể khiến các quốc gia đưa hệ thống sản xuất ra nước ngoài có thể gặp khó khăn khi có thảm họa. Sự xuất hiện ngày càng nhiều của dịch bệnh, các thảm họa tự nhiên, biến đổi khí hậu, v.v. có thể sẽ được xem xét cẩn trọng trong việc hoạch định chính sách sản xuất quốc gia. Một phiên bản “Toàn cầu hóa 2.0” đã được một số người nhắc đến: Các nước toàn cầu hóa cũng phải đảm bảo một phần năng lực tự sản xuất trong nước, nhất là các mặt hàng thiết yếu.
Vì thế cho nên, các lợi ích về lao động giá rẻ, nguyên liệu giá rẻ mà lâu nay TQ có ưu thế trong việc thu hút đầu tư nước ngoài sẽ bị “xét lại”, ưu tiên cho an ninh quốc gia trong trường hợp thảm họa xảy ra. Nói cách khác, doanh nghiệp các nước sẽ ít được khuyến khích di chuyển nhà máy sang TQ. Điều đó có thể tạo ra áp lực về thất nghiệp và suy thoái nền kinh tế sản xuất nội địa. Quan trọng không kém, báo chí nước ngoài đưa tin một số doanh nghiệp Mỹ, từ sau ảnh hưởng của thương chiến Mỹ-TQ và nay là đại dịch, đã rời TQ vô thời hạn.
Nền sản xuất Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng do đại dịch COVID-19, và có thể bị ảnh hưởng bởi leo thang của nước này ở biển Đông. Ảnh minh họa: MARKET WATCH.
Các rủi ro trong quan hệ Mỹ-TQ ngày càng tăng cao, nhất là khi đối đầu ở biển Đông, biển Hoa Đông và cạnh tranh toàn cầu giữa hai nước ngày càng rõ. Điều đó làm suy giảm phần nào niềm tin của nhà đầu tư vào TQ, thế nên việc chuyển sang các quốc gia có nền chính trị ổn định và có mối quan hệ tốt đẹp với phương Tây sẽ là lựa chọn ưu thế hơn.
Chín vì thế, nếu một tập thể các quốc gia cùng lên tiếng chỉ trích TQ kèm theo các động thái “trừng phạt” kinh tế, sẽ khiến TQ lao đao. Mỹ và nhiều nước phương Tây chính là đối tác lớn của TQ, và TQ xem phương Tây là thị trường quan trọng nhất vì giá trị hàng xuất khẩu cao. Kinh tế các nước phương Tây ảnh hưởng vì dịch, và nếu kèm theo ý thức chống lại TQ gia tăng, thì phương Tây có quyền chuyển hướng chọn lựa đầu tư vào các nhà cung cấp ở ASEAN và châu Á khác, thay vì tiếp tục chơi với TQ. Bắc Kinh chắn chắn lo ngại điều này.
Ngăn TQ thiết lập luật chơi riêng
Điều quan trọng thứ ba khiến TQ ngán ngại sức ép tập thể chính là đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) giữa Bắc Kinh và ASEAN. TQ đang theo đuổi đàm phán với mục đích lập ra một cuộc chơi riêng giữa TQ và từng nước ASEAN nhưng mang dáng vóc của tập thể ASEAN, đồng thời đẩy sự ảnh hưởng của Mỹ và các quốc gia bên ngoài ra khỏi khu vực biển Đông.
Trái lại, nhiều nước ASEAN mong muốn thông qua thể chế này, tạo ra một cuộc chơi công bằng dựa trên tinh thần thượng tôn pháp luật. Có hai điểm mấu chốt mà các nước ASEAN theo đuổi: (i) Nội dung COC phải có tính bao quát phạm vi cả biển Đông chứ không chỉ ở khu vực quần đảo Trường Sa (như TQ mong muốn); và (ii) phải có cơ chế giải quyết tranh chấp rõ ràng, trong đó phải lượng tính được các biện pháp chế tài nếu một trong các bên vi phạm.
Người dân Philippines phản đối hành vi của Trung Quốc ở biển Đông.
TQ đang lợi dụng mối quan hệ thân thiết với chính quyền Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (nhiệm kỳ đến 2021), cũng là nước điều phối quan hệ ASEAN-TQ giai đoạn hiện tại, trong đàm phán COC. Bắc Kinh kỳ vọng có thể tạo sức ép thông qua một COC có lợi cho họ vào 2021, khi mà các giai đoạn chiếm, bồi lấp, xây đảo nhân tạo, quân sự hóa, thể chế hóa biển Đông đã hoàn tất. Vì vậy, các sức ép từ phía các nước trong khu vực và các quốc gia thứ ba có thể tạo nên một làn sóng chống lại TQ. Trong đó, các quốc gia trung dung hoặc đứng ngoài tranh chấp có thể thay đổi quan điểm, chuyển hướng chống TQ. Điều đó càng tạo áp lực cho TQ trên bàn đàm phán COC.
Thậm chí, một sức ép tập thể đủ lớn từ cộng đồng quốc tế có thể là động lực để tạo ra các sáng kiến giải quyết tranh chấp ở biển Đông, có tiềm năng và kỳ vọng không thua kém COC. Trong đó, có sự tham gia của các nước lớn như Mỹ, Nhật Bản, Úc hay Ấn Độ và châu Âu.
Hiện tại, nhiều chuyên gia cho rằng phương Tây, nhất là EU, chỉ mới bắt đầu có ý thức rõ ràng về “mối đe dọa TQ” ở Ấn Độ-Thái Bình Dương. Việc các nước khu vực và thế giới cùng lên tiếng về hành xử phi pháp của TQ có thể thay đổi rõ nét nhận thức EU, điều đó sẽ quyết định đáng kể đến hành xử của các cường quốc này đối với Bắc Kinh.
Tàu tiếp dầu USNS Rappahannock di chuyển qua biển Đông. Ảnh: US NAVY
Nếu các nước biển Đông kết hợp phương Tây trên các mặt trận phát ngôn, kinh tế, an ninh và ngoại giao thông qua các sáng kiến cụ thể, có công cụ thực thi hiệu quả, thì đó sẽ là sự đối trọng rất đáng kể trong việc “ghè chân” TQ ở biển Đông.
Ví dụ: Đồng loạt chỉ trích các hành động sai phạm của TQ qua các kênh khác nhau; hợp tác tuần tra chung, đảm bảo tự do hàng hải và đánh bắt hải sản đúng luật; cùng ban hành các đạo luật trừng phạt kinh tế (từ các nước lớn và có thị trường quan trọng với TQ; v.v. Một mình Mỹ hay chỉ vài nước sẽ là chưa đủ, nhưng một tập thể nhiều quốc gia thì chắc chắn TQ phải dè chừng.
Các nước đồng loạt hành động
Các hành động của TQ ngay tức khắc bị dư luận phản đối, chỉ trích. Phó phát ngôn Bộ Ngoại giao VN Ngô Toàn Thắng hôm 23-4 đã trả lời báo chí liên quan đến công hàm hôm 17-4 của TQ gửi lên Liên Hiệp Quốc và phát ngôn của người phát ngôn Bộ Ngoại giao TQ Cảnh Sảng hôm 20 và 21-4 về biển Đông.
Ông Ngô Toàn Thắng khẳng định: Công hàm nêu các yêu sách chủ quyền phi lý của TQ đối với Hoàng Sa và Trường Sa là hoàn toàn trái với Công ước Luật Biển năm 1982. VN đã lưu hành công hàm tại Liên Hiệp Quốc để bác bỏ các yêu sách này. VN cũng đã giao thiệp với TQ để khẳng định mạnh mẽ lập trường nhất quán của VN, bác bỏ quan điểm sai trái của TQ.
Hôm 19-4, VN cũng lên tiếng phản đối hành xử phi pháp của TQ liên quan đến việc lập ra hai quận đảo Tây Sa và Nam Sa. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao VN Lê Thị Thu Hằng khẳng định: “Lập trường nhất quán của VN là mạnh mẽ phản đối cái gọi là “thành phố Tam Sa” và các hành vi có liên quan vì đã vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của VN… Các hành vi của TQ như trên không có giá trị và không được công nhận; không có lợi ích cho quan hệ hữu nghị giữa các quốc gia và gây thêm phức tạp tình hình biển Đông, khu vực và thế giới.”
Về phía Philippines, hãng tin CNN dẫn thông báo của Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. trên Twitter chiều tối 22-4 cho biết: Philippines phản đối TQ về việc đơn phương lập ra hai quận Nam Sa và Tây Sa, xem một phần lãnh thổ của Philippines thuộc tỉnh Hải Nam của TQ. Song song đó, Manila cũng gửi công hàm phản đối việc TQ đã chĩa súng radar vào tàu hải quân Philippines “ở vùng biển Philippines”. “Cả hai hành động nói trên của TQ đều vi phạm luật pháp quốc tế và chủ quyền của Philippines” - Ngoại trưởng Locsin viết.
Malaysia cũng lên tiếng về thông tin đội tàu Địa chất hải dương 8 của TQ hoạt động gần tàu khoan thăm dò đáy biển West Capella của Công ty dầu khí Petronas, Malaysia. Hôm 23-4, Ngoại trưởng Malaysia Hishammuddin Hussein tuyên bố nước này quyết bảo vệ các lợi ích và quyền lợi của họ ở biển Đông, đồng thời các tranh chấp nên được giải quyết thông qua các biện pháp hòa bình.
Mỹ và một số quốc gia cũng bày tỏ quan ngại trước hành động leo thang của TQ giữa lúc thế giới tập trung chống dịch. Sau khi Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng và hàng loạt nghị sĩ Mỹ lên tiếng chỉ trích TQ liên quan đến các hành xử gây rối ở biển Đông, Washington cử các đội tàu hải quân đến biển Đông, phối hợp với tàu hải quân hoàng gia Úc để tập trận và tuần tra tự do hàng hải. Nguồn: https://plo.vn/quoc-te/chien-luoc-ran-de-tap-the-se-ghe-chan-trung-quoc-o-bien-dong-908446.html
Video cho thấy Nga bắn thử 1 loại tên lửa diệt hạm mới có tên gọi là Mosquito. Nó là tên lửa hành trình tầm thấp siêu thanh, được thiết kế để đưa lên các tàu trên mặt nước với lượng giãn nước lên tới 20.000 tấn.
Đây tên lửa siêu thanh duy nhất trên thế giới, có khả năng đạt Mach 2,8 (khoảng 3.400 km/ giờ) trong khi bay ở độ cao cực thấp.
Tên lửa nặng bốn tấn dang rộng đôi cánh sau khi phóng, bay lên và sau đó rơi xuống độ cao 20 mét so với mặt nước. Khi tiếp cận mục tiêu, tên lửa chỉ bay cao 7 mét.
Các tàu Cảnh sát biển và hải giám Trung Quốc đã đối đầu nhau trong một tuần qua xung quanh một bãi san hô trên biển Đông mà Việt Nam đang kiểm soát, làm dấy lên nguy cơ xung đột quân sự giữa hai nước đang có tranh chấp vùng biển.
Trang web Bộ quốc phòng Trung Quốc hôm 09/02/2018 đăng một video cho hay các máy bay chiến đấu Su-35 của nước này tham gia tuần tra ở biển Đông. Đoạn video này còn chiếu cảnh các máy bay Su-35 phóng tên lửa. Su-35 là thế hệ tiêm kích 4++ của Nga được phát triển từ nền tảng máy bay chiến đấu đa nhiệm Sukhoi.
TTO - Tiêm kích tàng hình J-20 sẽ giúp Trung Quốc “cải thiện năng lực ứng phó với các mối đe dọa thông thường và nâng cao khả năng chiến đấu thật sự”, hãng tin Tân Hoa xã dẫn lời một chuyên gia.
Máy bay không người lái Boeing INSITU ScanEagle đã được đưa vào hoạt động lần đầu tiên trong lực lượng Hải quân Hoa Kỳ vào năm 2005.
Đây là chiếc UAV với thiết kế không đuôi, có sải cánh xuôi 3,1 m với đầu cánh được bẻ cong lên phái trên. Hầu như tất cả các mép sau của cánh đều được cơ giới hóa.
Thân máy bay tương đối nhỏ (chiều dài khoảng 1,4 m) chứa một động cơ piston công suất 1,5 mã lực. UAV ScanEagle có trọng lượng cất cánh tối đa không quá 20 kg.
Tuy Việt Nam quan tâm mở rộng quan hệ đối tác với Hoa Kỳ trong lĩnh vực an ninh-quốc phòng, cho đến nay Hà Nội vẫn không vội mua vũ khí của Mỹ, mặc dù Washington dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí từ năm 2016.
Một chiến sĩ Hải quân Việt Nam đeo khẩu AK-47 trong buổi Lễ thượng cờ 2 tàu hộ vệ tên lửa Gepard 3.9 Quang Trung, Trần Hưng Đạo
Moskva (Sputnik) - Mỹ đang cố gắng thuyết phục Việt Nam từ bỏ việc mua vũ khí Nga và chuyển sang vũ khí do Mỹ sản xuất, tờ "Defense News" đưa tin hôm thứ Tư, dẫn nguồn đại diện giấu tên của Bộ Ngoại giao.
Chúng tôi thuyết phục họ về sự cần thiết phải đa dạng hóa các nhà cung cấp vũ khí trong lịch sử như Nga, và bắt đầu mua vũ khí Mỹ. Trước hết, điều đó tăng cường khả năng quân sự của họ và, thứ hai, góp phần tăng cường quan hệ đối tác với chúng tôi, tương tác giữa các quân đội của chúng tôi", — "Defense News" dẫn lời nhà ngoài giao, là thành viên của phái đoàn Hoa Kỳ tại Singapore Airshow 2018, diễn ra từ ngày 6 đến ngày 11 tháng 2.
Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis
Đài truyền hình nhà nước Trung Quốc hôm 10/02/2018 đã công bố video về việc Không quân Trung Quốc triển khai các chiến đấu cơ tàng hình vào trực chiến.
Tiêm 20 (hay Chengdu J-20 "Mighty Dragon" là máy bay tiêm kích tàng hình hai động cơ thế hệ thứ 5 do Tập đoàn công nghiệp hàng không Thành Đô sản xuất nhằm phục vụ cho Không quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Hoa.
(Vibay blog - Tp. HCM) Các máy bay chiến đấu Su-35 Trung Quốc đã được điều tới Biển Đông, Không quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLAAF) đã công bố vào hôm thứ Tư 07/02/2018 trong một động thái nhằm phản ứng "sự khiêu khích của Mỹ vào tháng Giêng", Global Times, tờ báo được xem là phiên bản ngôn luận đối ngoại của Đảng Cộng Sản Trung Quốc cho hay.
Sáng 6/2, tại Quân cảng Cam Ranh, Vùng 4 Hải quân tổ chức lễ thượng cờ, đưa vào hoạt động hai tàu hộ vệ tên lửa Gepard 3.9 phiên hiệu 015 Trần Hưng Đạo và 016 Quang Trung.
Thiếu tướng Trần Hoài Trung, Chính uỷ Quân chủng Hải quân cho biết tàu ngầm Kilo đã thực hiện kiểm tra phóng tên lửa, cho kết quả chính xác.
Ngày 6/2, Thiếu tướng Trần Hoài Trung - Chính ủy Quân chủng Hải quân đã trả lời báo chí về việc huấn luyện sẵn sàng chiến đấu và nhiệm vụ trọng tâm của Hải quân trong năm 2018.
Thiếu tướng Trần Hoài Trung, Chính uỷ Quân chủng Hải quân. Ảnh: Hoàng Thuỳ
- Khả năng kiểm soát vùng biển và sẵn sàng chiến đấu của Quân chủng Hải quân hiện như thế nào, thưa Thiếu tướng?
- Chủ trương của ta là kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ, biển đảo của tổ quốc. Hiện những vị trí mà chúng ta đang kiểm soát thì quân chủng Hải quân và lực lượng chức năng như biên phòng, cảnh sát biển,... đang ngày đêm thực hiện nhiệm vụ. Chúng tôi khẳng định là những vị trí này được kiểm soát tốt. Việc kiểm soát này không chỉ bằng tàu mà bằng toàn bộ hệ thống radar bờ. Vừa rồi tôi đi thăm các điểm đóng quân, không có tàu nào có thể lọt qua vị trí kiểm soát của chúng ta. Anh em các đơn vị radar không để điểm đen trên biển - tức là không để các điểm đó ở tình trạng không kiểm soát và có tàu thuyền xâm phạm.
Hải quân cũng như các đơn vị khác trong Quân đội nhân dân Việt Nam luôn sẵn sàng chiến đấu. Người sẵn sàng, vũ khí, trang bị, phương tiện sẵn sàng, phương án sẵn sàng, được luyện tập chu đáo nhuần nhuyễn, bổ sung kịp thời, có lệnh là chiến đấu.
Muốn như thế thì Hải quân phải luôn nắm chắc tình hình, âm mưu thủ đoạn của địch, nắm chắc nhiệm vụ, đối tượng tác chiến trong tình hình hiện nay.
- Trong năm qua, Hải quân báo cáo đã xử lý hiệu quả các tình huống trên biển, không để bị động bất ngờ. Đó là những tình huống như thế nào, thưa Thiếu tướng?
- Năm 2017 và những năm qua nhờ nâng cao cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu, nắm chắc tình hình biển đảo của Tổ quốc nên Quân chủng Hải quân đã kịp thời tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Quân uỷ Trung ương, Bộ Quốc phòng xử lý kịp thời, chính xác, đúng đối sách...
Khi nước ngoài đưa giàn khoan xuống, chúng ta xử lý nhuần nhuyễn, chính xác, nên họ rút về, không hề có hậu quả xấu nào. Biển đảo ta vẫn giữ được; hoà bình, ổn định và mối quan hệ ta vẫn giữ tốt.
Tàu ngầm Kilo trong lễ thượng cờ năm 2017. Ảnh: Xuân Ngọc
- Với biên chế tàu ngầm Kilo, sức mạnh tác chiến của Hải quân được tăng cường ra sao?
- Bây giờ bảo vệ biển đảo không chỉ có tàu mặt nước mà phải bảo vệ từ trong bờ ra đến ngoài biển, từ trên không đến dưới ngầm. Trên không đã tốt, mặt biển lực lượng cũng sẵn sàng, còn dưới ngầm dù đất nước còn khó khăn nhưng Nhà nước đã dành ưu tiên cho Hải quân 6 tàu Kilo, hiện biên chế đã đủ. Có 6 tàu này thì chúng ta yên tâm lắm.
Việc huấn luyện cán bộ, chiến sĩ tàu ngầm đã được thực hiện trước khi đưa tàu về. Hàng chục kíp chỉ huy, thuỷ thủ được gửi sang Nga học tiếng, huấn luyện kỹ thuật, huấn luyện chiến đấu. Tàu đưa về thì các kíp này ráp vào được ngay. Năm qua 3 tàu ngầm Kilo đưa vào sửa chữa định kỳ không cần sự hỗ trợ của chuyên gia nước ngoài, chúng ta tự làm được.
Vừa qua, có đợt tổng kiểm tra lớn nhất từ trước đến nay, trong đó có việc bắn tên lửa từ tàu ngầm. Không có sự hỗ trợ của chuyên gia Nga, bộ đội của ta đã bắn tên lửa từ dưới nước phóng lên, chính xác giữa mục tiêu.
Để làm chủ thực thụ, chúng tôi cần thêm thời gian, nhưng bước đầu đã có thể tin tưởng vào khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng tàu ngầm.
- Nhiệm vụ trọng tâm của Quân chủng Hải quân năm 2018 là gì, thưa Thiếu tướng?
- Năm 2017 Hải quân thực hiện nhiệm vụ trong bối cảnh thuận lợi nhưng không ít khó khăn. Chúng tôi có tàu ngầm, không quân, có tất cả quân binh chủng, chỉ cần sai sót kỹ thuật nhỏ có thể dẫn đến tai họa lớn. Vì vậy, trong năm 2018, Hải quân vừa huấn luyện tiến tới làm chủ vũ khí, trang bị, nhưng phải đảm bảo an toàn để có lệnh là chiến đấu thắng lợi. Đây là nhiệm vụ khó khăn, chúng tôi đã đưa người sang nhiều nước để đào tạo. Cái khó nhất của chúng ta là ngoại ngữ và công nghệ thông tin nhưng hiện anh em đã và đang cố gắng hoàn thiện.
Tháng 12/ 2009, Việt Nam lần đầu tiên ký hợp đồng mua của Nga 6 tàu ngầm lớp Kilo thuộc Dự án 636 Varshavyanka (NATO định danh: Kilo cải tiến) trị giá 2 tỷ USD.
Ngoài đóng tàu, hợp đồng bao gồm huấn luyện thủy thủ Việt Nam, cung cấp thiết bị, kỹ thuật. Ngày 25/8/2010, chiếc đầu tiên trong hợp đồng được khởi đóng và hạ thủy sau đó hai năm. 5 tàu còn lại khởi đóng và hạ thủy trong vòng bốn năm sau đó. Ngày 28/5/2014, chiếc thứ sáu trong hợp đồng được cắt thép đóng, hạ thủy ngày 28/9/2015.
Việt Nam đặt tên 6 con tàu gắn với các thành phố lớn là Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Khánh Hòa, Đà Nẵng và Bà Rịa-Vũng Tàu.
SINGAPORE (NV) – Các nhà sản xuất võ khí của Mỹ tham gia cuộc triển lãm hàng không tại Singapore chào bán các loại chiến đấu cơ tàng hình và trực thăng tấn công với ASEAN, gồm cả Việt Nam.
Hình ảnh tàu tên lửa tấn công nhanh BPS-500 số hiệu 381 của Việt Nam bắn tên lửa hành trình chống hạm Uran-E đã xuất hiện trong một phóng sự của Truyền hình Hải quân.
BPS-500 là dự án hợp tác đóng tàu quân sự giữa Nga và Việt Nam, trong đó đại diện phía Nga là Cục thiết kế phương Bắc (SPKB). Chiếc tàu tên lửa tấn công nhanh BPS-500 được nhà máy đóng tàu Ba Son đóng hoàn chỉnh, hạ thủy và chạy thử trên biển vào tháng 3/1999.
Chiếc tàu tên lửa này có chiều dài 62 m, chiều rộng 11 m, lượng giãn nước toàn tải 520 tấn, mang trong mình nhiều tư duy thiết kế tiên tiến như hình dáng góc cạnh nhằm giảm diện tích phản xạ radar; trang bị hệ thống đẩy phản lực nước giúp hoạt động tốt hơn tại những vùng nước nông, bãi cạn, đảo chìm mà tàu dùng chân vịt rất khó hoặc không thể tiếp cận.
Hệ thống vũ khí trang bị của BPS-500 khá mạnh với 8 tên lửa hành trình chống hạm 3M-24 Uran-E; pháo hạm AK-176M cỡ 76,2 mm; pháo phòng không bắn nhanh AK-630M cỡ 30 mm; giá phóng tên lửa vác vai Igla SA-16; đi kèm radar trinh sát MR-352 Pozitiv-E và radar điều khiển hỏa lực pháo MR-123 Vympel... nhưng đáng tiếc là chỉ có duy nhất 1 chiếc hoàn thành.
Tàu hộ vệ tên lửa BPS-500 số hiệu 381 - Chiếc duy nhất thuộc lớp. Ảnh: Báo Hải quân Việt Nam.
Đầu năm 2014 xuất hiện thông tin cho biết, Cục thiết kế phương Bắc của Nga đã bắt đầu công việc tham gia hỗ trợ kỹ thuật trong sửa chữa tái tạo và nâng cấp chiếc tàu tên lửa tấn công nhanh BPS-500 duy nhất cho Hải quân Việt Nam, thông tin này đã được xác nhận trong báo cáo tài chính năm 2013 của công ty.
Sau đó đến tháng 5/2016, con tàu đã thực hiện hành trình dài hơn 1.000 hải lý tới Brunei tham gia cuộc Diễn tập thực địa ADMM+ về an ninh hàng hải và chống khủng bố 2016.
Tấm ảnh chụp trước khi xuất phát cho thấy BPS-500 không có bất cứ một thay đổi nào so với trước kia, nhiều khả năng là chiếc chiến hạm này đã được sửa chữa, lắp đặt hệ thống điện tử và kiểm soát hỏa lực mới, giúp nó có thể bắn tên lửa Uran-E tốt hơn trong khi đang chạy.
Mới đây nhất, trong một phóng sự đăng tải trên Kênh truyền hình Hải quân tháng 2/2018, đã xuất hiện hình ảnh chiếc BPS-500 phóng tên lửa 3M-24 Uran-E trong cuộc diễn tập bắn đạn thật. Chi tiết đáng chú ý nhất chính là con tàu khi đó đang ở trong tư thế vận động, mặc dù tốc độ không cao nhưng có thể thấy chức năng chiến đấu của nó khá hoàn chỉnh.
Như vậy, tàu tên lửa tấn công nhanh BPS-500 đã có thể kết hợp hiệu quả cùng Molniya 1241.8, Molniya 1241.RE, tàu hộ vệ tên lửa Gepard 3.9 hay một số lớp tàu pháo khác tạo thành biên đội tác chiến mạnh trên mặt biển.
Xem video Tàu 381 lớp BPS-500 bắn tên lửa chống hạm 3M-24 Uran-E trong phóng sự của Truyền hình Hải quân số tháng 2 năm 2018 (phút 5'13).
Thông thường các viện trợ quân sự của Trung Quốc sẽ đi kèm với dịch vụ hỗ trợ đào tạo, huấn luyện cho lực lượng vũ trang Campuchia.
Khmer Times ngày 29/1 đưa tin, Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh ngày 28/1 cho biết, Trung Quốc sẽ viện trợ cho đất nước Chùa Tháp xe tăng, xe bọc thép để tăng cường hợp tác quân sự song phương.
Pháo đa nòng 122mm Type-90 của Quân đội Hoàng gia Campuchia
Xe tăng, xe bọc thép viện trợ của Trung Quốc sẽ được vận chuyển đến Campuchia vào tháng Ba này khi hai nước tổ chức cuộc tập trận chung Rồng Vàng lần thứ 2.
Theo đài truyền hình BTV ngày 28/1, Trung Quốc sẽ viện trợ khoảng 100 xe tăng, xe bọc thép cho Lữ đoàn 70 Bộ Quốc phòng Campuchia.
Tướng Tea Banh từ chối xác nhận số lượng xe tăng, xe bọc thép được viện trợ, chỉ khẳng định rằng chúng sẽ được bàn giao sớm. Ông nói:
"Trung Quốc luôn luôn giúp đỡ Campuchia phát triển lĩnh vực quốc phòng".
Cuộc tập trận chung Rồng Vàng sẽ được tổ chức trong tháng Ba tại Phnom Sruoch tỉnh Kampong Speu đúng dịp kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, với 280 binh sĩ Campuchia và 190 binh sĩ Trung Quốc.
Nhà quan sát Prashanth Parameswaran, một biên tập viên của tạp chí The Diplomat ngày 1/2 bình luận:
Trung Quốc viện trợ quân sự cho Campuchia để củng cố an ninh đất nước, ngược lại Campuchia trở thành đối tác mạnh ủng hộ lập trường của Trung Quốc về Biển Đông và Đài Loan.
Ông Prashanth Parameswaran lưu ý, thông thường các viện trợ quân sự của Trung Quốc sẽ đi kèm với dịch vụ hỗ trợ đào tạo, huấn luyện cho lực lượng vũ trang Campuchia.
Hơn nữa, Lữ đoàn 70 Bộ Quốc phòng Campuchia là lực lượng đặc trách việc bảo vệ lãnh đạo cấp cao của Campuchia.
Năm 2018 cũng sẽ là năm diễn ra kỳ bầu cử Quốc hội tại đất nước Chùa Tháp.
Đại sứ Trung Quốc tại Campuchia Xiongbo ngày 11/1 được Tân Hoa Xã dẫn lời cho hay, tính đến tháng 10/2017, Trung Quốc đã trở thành nước ngoài đầu tư lớn nhất vào Campuchia với 12,57 tỉ USD, chiếm 36,4% tổng vốn đầu tư nước ngoài của vương quốc này.
Cũng trong ngày 11/1, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đang ở thăm Campuchia, đã cùng người đồng cấp Hun Sen chứng kiến lễ ký kết các thỏa thuận hợp tác.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và Thủ tướng Hun Sen ký kết các thỏa thuận hợp tác trong chuyến thăm chính thức Campuchia ngày 11/1 vừa qua, ảnh: EPA / The Straits Times.
Trung Quốc sẽ giúp Campuchia xây dựng 200 km đường cao tốc nối Phnom Penh với cảng Sihanoukville, giúp Campuchia phóng vệ tinh đầu tiên, viện trợ 1,2 tỉ nhân dân tệ cho các dự án khác.
Hai nước cũng cam kết tăng cường hợp tác nông nghiệp, phát triển kim ngạch thương mại song phương lên 6 tỉ USD vào năm 2020.
Tiến sĩ Deth Sok Udom, một nhà quan sát các vấn đề quốc tế từ Phnom Penh bình luận với The Straits Times:
"Tùy thuộc vào vấn đề, Trung Quốc có thể chọn gây chia rẽ các thành viên ASEAN trong một số việc.
Nhưng đồng thời họ cũng có thể thúc đẩy khả năng kết nối hơn nữa giữa các nước ASEAN, chẳng hạn như thông qua các dự án cơ sở hạ tầng giữa các nước Mekong, hoặc một phần của sáng kiến Vành đai và Con đường."
Video Quân đội Campuchia bắn thử pháo phản lực đa nòng:
