Tổng thống Mỹ Barack Obama và Thủ tướng Australia Julia Gillard tại Quốc hội ở Canberra, Australia, thứ Tư 16/11/2011
Xem thêm ĐUỔI NGƯ CHÍNH CHẠY... TÓE KHÓI (Mai Thanh Hải's Blog).
Phát biểu hôm thứ năm 17/11 tại thủ đô Canberra của Úc, Obama cam kết sẽ gửi quân đội Mỹ sang Úc, các hoạt động liên kết đào tạo và các cuộc tập trận trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương sau khi Lầu Năm Góc rút quân ra ở Iraq và Afghanistan. Ông nói, cam kết tăng cường sự hiện diện quân sự của Mỹ là ưu tiên hàng đầu.
"Hoa Kỳ là một cường quốc Thái Bình Dương, và chúng tôi đến đây để ở lại", Obama phát biểu trước Quốc hội Úc.
Mặc dù bước đầu tiên để mở rộng chiếc ô an ninh của Mỹ trong khu vực chỉ mang tính biểu tượng nhưng thông điệp của Obama đánh dấu một sự thay đổi rõ ràng sau khi Washington chiến đấu liên tục với khủng bố trong thập kỷ qua.
Obama, trong một chuyến đi chín ngày tới Hawaii, Úc và In-đô-nê-xi-a, đang tìm cách tăng cường liên minh quân sự và thương mại để giảm bớt các nguồn tiềm năng có thể dẫn đến xung đột.
"Sau một thập kỷ, chúng tôi đã chiến đấu trong hai cuộc chiến tranh chi phí đắt, Hoa Kỳ đang chuyển sự chú ý đến các tiềm năng to lớn của khu vực châu Á-Thái Bình Dương", ông nói.
"Với hầu hết các cường quốc hạt nhân của thế giới và một nửa của nhân loại, châu Á chủ yếu sẽ xác định các thế kỷ đánh dấu bởi xung đột, hợp tác, đau khổ không cần thiết hoặc tiến bộ nhân loại," ông nói thêm.
Cắt giảm chi tiêu quốc phòng của Mỹ để giúp kiềm chế thâm hụt ngân sách khổng lồ "sẽ không lặp lại, sẽ không có cắt giảm chi phí cho khu vực châu Á-Thái Bình Dương," ông nói.
Trong suốt chuyến đi của ông Obama tập trung chủ yếu vào Trung Quốc.
Hoa Kỳ không sợ sự trỗi dậy của Trung Quốc, ông cho biết tại một cuộc họp báo với Thủ tướng Australia Julia Gillard. Nhưng ông nói rằng các nhà lãnh đạo Trung Quốc phải "chơi theo các qui tắc".
"Vì vậy, nơi Trung Quốc đang chơi bởi những quy tắc, công nhận vai trò mới của mình, tôi nghĩ rằng đây là một tình huống win-win", ông nói. Nếu họ không, "chúng tôi sẽ gửi một thông điệp rõ ràng ... rằng họ cần phải được theo dõi trong điều kiện chấp nhận các quy tắc và trách nhiệm đi kèm với một cường quốc thế giới."
Căng thẳng trong khu vực đã tăng trong những năm gần đây khi Trung Quốc khẳng định chủ quyền trên hầu hết Biển Đông. Họ đã tham gia tranh chấp lãnh thổ lâu dài trong vùng biển giàu tài nguyên gần bờ biển của Việt Nam, Malaysia và Philippines.
Quân sự của Trung Quốc đã trở nên tích cực hơn trong khu vực. Các quan chức tại Manila đã phàn nàn rằng các lực lượng Trung Quốc vào vùng biển Phi Luật Tân hay vị phạm không phận sáu lần trong năm nay, trong một lần một tàu khu trục đã bắn về phía một chiếc thuyền đánh cá Philippines. Việt Nam đã phàn nàn rằng các tàu Trung Quốc cắt cáp của tàu khảo sát địa chấn.
Một đánh giá của Lầu Năm Góc phát hành vào tháng Tám nói rằng quân đội Trung Quốc đang xoá bỏ khoảng cách kỹ thuật với Mỹ và các đồng minh châu Á, phát triển một chiếc máy bay chiến đấu tàng hình và tiến hành thử nghiệm tàu sân bay đầu tiên của mình. Nhưng những nỗ lực đầy tham vọng vẫn còn vài năm nữa để hoàn thành, báo cáo cho biết.
Quan chức chính quyền nói rằng Mỹ có lợi ích kinh tế và chiến lược quan trọng trong việc duy trì tuyến đường biển mở tự do đi lại và hòa bình trong vùng biển Đông. Khoảng 1,2 nghìn tỷ USD thương mại của Mỹ đi qua khu vực mỗi năm, họ nói.
Một sự hiện diện quân sự của Mỹ gia tăng trong khu vực cũng được phổ biến với nhiều nước láng giềng của Trung Quốc.
Tuy nhiên, các quan chức Trung Quốc gián tiếp chỉ trích thông điệp của Obama. Một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc ở Bắc Kinh đã đặt câu hỏi liệu "củng cố và mở rộng một liên minh quân sự là vì lợi ích của khu vực hoặc cộng đồng quốc tế ?" tại một thời điểm khủng hoảng kinh tế toàn cầu.
Quyết định của Obama đưa ra sau nhiều thập kỷ Hoa Kỳ đã đóng cửa những cơ sở, rút binh lính và tàu chiến trong khu vực.
Mỹ sẽ đóng 2.500 thủy quân lục chiến tại một căn cứ quân sự của Úc trong những gì được gọi là sự hiện diện quân sự liên tục của Mỹ tại đất nước này kể từ chiến tranh Việt Nam. 200-250 lính thủy đánh bộ đầu tiên sẽ đến vào năm tới, và các đơn vị sẽ phát triển qua nhiều năm.
Triển khai đội ngũ trong Darwin, thành phố điện tử trên bờ biển phía bắc của Úc, cung cấp cho các nhà hoạch định của Mỹ một cách nhanh chóng các dự án năng lượng ở các tuyến đường biển quan trọng của Biển Đông và eo biển chokehold gần Singapore, các quan chức Mỹ cho biết. Không quân Mỹ cũng sẽ tăng lên với một sân bay quân sự ở miền bắc Australia.
Những nỗ lực để đối đầu với Trung Quốc đang là một xu thế ở Washington. Các thành viên của Quốc hội đã kêu gọi trừng phạt Trung Quốc cho những gì họ xem như ăn thịt tiền tệ và thực tiễn thương mại.
Và khi họ vật lộn với các cắt giảm ngân sách mạnh, Lầu Năm Góc chuyển tập trung từ xung đột Trung Đông đến châu Á, nơi mà lực lượng hải quân lớn đóng vai trò quan trọng.
Có lợi ích tiềm năng chính trị cho Tổng thống Obama cũng như ông đánh bóng cho chiến dịch tái tranh cử của ông.
"Bất cứ khi nào một chính quyền tuyên bố một sự thay đổi chiến lược lớn, một phần của nó có liên quan với chính trị", ông Victor Cha, người phục vụ trong Hội đồng An ninh Quốc gia dưới thời Tổng thống George W. Bush và hiện tại là Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, một trụ sở tại Washington, bình luận.
"Ý tưởng ở đây là Tổng thống Obama đã hoàn thành lời hứa của mình để ra khỏi hai cuộc chiến tranh và cắt giảm chi tiêu, và chuyển sang châu Á", Victor Cha nói. "Đó là nhằm mục đích tăng gấp đôi xuất khẩu và tạo công ăn việc làm thông qua thương mại."
Lầu Năm Góc duy trì lực lượng quân sự lớn ở Nhật Bản, Hàn Quốc và Guam, nhưng phần lớn đã rút ra khỏi khu vực Đông Nam Á kể từ khi đóng cửa căn cứ hải quân và không quân lớn ở Philippines vào đầu những năm 1990.
Bộ trưởng Quốc phòng Leon E. Panetta và Ngoại trưởng Hillary Rodham Clinton nhấn mạnh lại cam kết với khu vực, bao gồm cả các liên minh mới hoặc quan hệ đối tác với gã khổng lồ trong khu vực như Ấn Độ và Indonesia.
Ben Rhodes, phó cố vấn an ninh quốc gia, nói với các phóng viên tại Canberra rằng chính phủ các nước trong khu vực có tín hiệu rằng họ muốn "tăng cường quan hệ đối tác với Hoa Kỳ".
Đằng sau những động lực để tăng cường sự hiện diện quân sự của Mỹ ở châu Á là niềm tin rằng bảo vệ an ninh cho các cơ hội kinh tế và mở ra những cái mới, ông Evan Feigenbaum, phụ tá cấp cao tại Hội đồng Quan hệ đối ngoại, một tổ chức phi lợi nhuận.
"Lợi ích kinh tế và an ninh của Mỹ gắn bó khá chặt chẻ với nhau ở châu Á ", ông nói. "Cơ hội kinh tế không tồn tại nếu không có an ninh, và an ninh sẽ không tồn tại mà không có một số các cam kết của Mỹ và các hành động."
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét