Vũ khí tấn công toàn cầu của Mỹ Advanced Hypersonic Weapon (AHW) đánh trúng bất kỳ mục tiêu nào trên trái đất chỉ trong một giờ trở lại. Ảnh: NYCaviation.com
Với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong nền kinh tế toàn cầu, và tăng khả năng của mình cho các dự án phát triển sức mạnh quân sự, cạnh tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc là không thể tránh khỏi. Lãnh đạo hai nước khẳng định lạc quan rằng sự cạnh tranh có thể được quản lý mà không có xung đột, đe dọa trật tự thế giới.
Hầu hết các nhà phân tích không quá lạc quan. Nhưng lịch sử đã chỉ ra rằng, sự trỗi dậy của Trung Quốc không thực sự đặt ra một thách thức đối với Mỹ. Gia tăng quyền hạn để đạt được lợi ích trong hệ thống toàn cầu, và quyền hạn hiếm khi suy giảm mà không cần chiến đấu. Và sự khác biệt giữa hệ thống chính trị Trung Quốc và Mỹ, người bi quan có thể tin rằng có một khả năng còn cao hơn cả chiến tranh.
Tôi là một hiện thực chính trị. Các nhà phân tích phương Tây đã dán nhãn quan điểm chính trị của tôi là "hiếu chiến", và sự thật là tôi chưa bao giờ định giá quá cao tầm quan trọng của đạo đức trong quan hệ quốc tế. Tuy nhiên, chủ nghĩa hiện thực không có nghĩa là các chính trị gia cần được quan tâm chỉ với sức mạnh quân sự và kinh tế. Trong thực tế, đạo đức có thể đóng một vai trò quan trọng trong hình thành cạnh tranh quốc tế giữa các quyền lực chính trị và tách những người chiến thắng ra từ những người thất bại.
Tôi đi đến kết luận này từ việc nghiên cứu các nhà lý thuyết chính trị Trung Quốc cổ đại như Guanzi, Khổng Tử, Xunzi và Mạnh Tử. Họ viết trong thời gian trước Tần, trước khi Trung Quốc thống nhất như một đế chế hơn 2.000 năm trước - một thế giới trong đó các nước nhỏ cạnh tranh tàn nhẫn lợi dụng lãnh thổ.
Có lẽ nó là khoảng thời gian lớn nhất cho các tư tưởng Trung Quốc, và một số cạnh tranh cho uy quyền tối cao về tư tưởng và ảnh hưởng chính trị. Họ hội tụ trên một cái nhìn sâu sắc rất quan trọng: Chìa khóa để ảnh hưởng quốc tế là quyền lực chính trị, và các thuộc tính trung tâm của quyền lực chính trị đã được thông báo về mặt đạo đức lãnh đạo. Những người cai trị đã hành động phù hợp với quy tắc đạo đức bất cứ khi nào có thể có xu hướng để giành chiến thắng trong cuộc chạy đua cho lãnh đạo trong dài hạn.
Trung Quốc đã được thống nhất bởi các vị vua tàn nhẫn của nước Tần năm 221 trước Công nguyên, nhưng quy tắc ngắn ngủi của ông đã gần như không thành công như của Hán Vũ Đế, người đã tạo ra hỗn hợp của chủ nghĩa hiện thực mang tính pháp lý và "quyền lực mềm" Nho giáo để cai trị đất nước hơn 50 năm, từ năm 140 cho đến 86 trước Công Nguyên
Theo triết học Trung Quốc cổ đại, có ba loại lãnh đạo: nhân đạo, bá quyền và chuyên chế. Nhân đạo đã giành được trái tim và tâm trí của người dân trong và ngoài nước. Chế độ độc tài dựa trên lực lượng quân sự - chắc chắn tạo ra kẻ thù. Quyền hạn bá quyền nằm ở chổ họ không lừa mọi người ở trong nước hoặc gian lận đồng minh nước ngoài. Nhưng họ thường không quan tâm đến sự lo ngại về đạo đức và bạo lực thường sử dụng để chống lại những người không phải đồng minh. Các nhà triết học nói chung đồng ý rằng nhân đạo sẽ giành chiến thắng trong bất kỳ cạnh tranh với quyền bá chủ hay chuyên chế.
Lý thuyết này có vẻ xa với thời đại chúng ta, nhưng có những tương đồng nổi bật. Thật vậy, Henry Kissinger đã có lần nói với tôi rằng ông tin là tư tưởng Trung Quốc cổ đại có nhiều khả năng hơn bất kỳ hệ tư tưởng nước ngoài nào để trở thành lực lượng chiếm ưu thế trí tuệ đằng sau chính sách đối ngoại của Trung Quốc.
Phân chia lãnh thổ của thời kỳ tiền Tần, tương tự như các đơn vị toàn cầu của thời đại chúng ta, và các quy định được cung cấp bởi các nhà lý luận chính trị từ thời kỳ đó là liên quan trực tiếp ngày hôm nay - mà cụ thể là các quốc gia dựa vào sức mạnh quân sự hay kinh tế mà không quan tâm lãnh đạo thông báo về mặt đạo đức có bị ràng buộc không.
Chính phủ Trung Quốc tuyên bố rằng các lãnh đạo chính trị của Đảng Cộng sản là cơ sở cho phép lạ kinh tế Trung Quốc, nhưng nó thường hành động như thể cạnh tranh với Hoa Kỳ sẽ diễn ra trên lĩnh vực kinh tế.
Cả hai chính phủ phải hiểu rằng lãnh đạo chính trị, thay vì ném tiền vào những vấn đề, sẽ xác định ai thắng cuộc đua cho uy quyền tối cao toàn cầu.
Nhiều người sai lầm tin rằng Trung Quốc có thể cải thiện quan hệ nước ngoài của nó chỉ bằng cách gia tăng đáng kể viện trợ kinh tế. Nhưng thật khó để mua tình cảm, chẳng hạn "tình bạn" không đứng vững trước những thử thách trong thời điểm khó khăn.
Làm thế nào, sau đó, Trung Quốc có thể giành chiến thắng trong trái tim của người dân trên toàn thế giới? Theo triết học cổ đại Trung Quốc, nó phải bắt đầu ở trong nước. Tinh thần nhân đạo bắt đầu bằng cách tạo ra một mô hình mong muốn ở trong nước truyền cảm hứng cho người nước ngoài.
Điều này có nghĩa là Trung Quốc phải thay đổi các ưu tiên của nó đi từ phát triển kinh tế để thiết lập một xã hội hài hòa của những khoảng trống lớn giữa người giàu và người nghèo. Nó cần phải thay thế chủ nghĩa tôn thờ tiền bạc với đạo đức truyền thống và loại bỏ tham nhũng chính trị ủng hộ công lý và công bằng xã hội.
Ở các nước khác, Trung Quốc phải xây dựng các cơ quan nhân đạo để cạnh tranh với Hoa Kỳ, vẫn còn sức mạnh của một bá chủ thế giới. Sức mạnh bá chủ quân sự củng cố và giúp giải thích lý do tại sao Hoa Kỳ có rất nhiều đồng minh. Tổng thống Obama đã có những sai lầm chiến lược ở Afghanistan, Iraq, Libya, nhưng hành động của mình cũng chứng minh rằng Washington có khả năng tiến hành đồng thời ba cuộc chiến tranh ở nước ngoài. Ngược lại, Quân đội Trung Quốc đã không được tham gia vào bất kỳ cuộc chiến tranh kể từ năm 1984, với Việt Nam, và rất ít cán bộ cao cấp, chứ chưa nói đến binh sĩ, có kinh nghiệm chiến trường.
Mỹ rất thích các mối quan hệ tốt hơn với phần còn lại của thế giới so với Trung Quốc về cả số lượng và chất lượng. Mỹ đã có hơn 50 đồng minh quân sự chính thức, trong khi Trung Quốc không có. Bắc Triều Tiên và Việt Nam gần như là đồng minh của Trung Quốc. Cựu thành viên một liên minh chính thức với Trung Quốc vào năm 1961, nhưng đã không có diễn tập quân sự chung và không có bán vũ khí trong nhiều thập kỷ. Trung Quốc và Pakistan đã hợp tác quân sự đáng kể, nhưng họ không có một hiệp ước ràng buộc liên minh quân sự chính thức.
Để hình thành một môi trường quốc tế thân thiện cho sự gia tăng của mình, Bắc Kinh cần phải phát triển hơn nữa mối quan hệ ngoại giao và quân sự chất lượng cao hơn so với Washington. Sẽ Không có quyền lực hàng đầu nếu không có quan hệ thân thiện với tất cả các nước trên thế giới, do đó cốt lõi của sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ là xem ai có bạn bè chất lượng cao. Và để đạt được mục tiêu đó, Trung Quốc đã cung cấp các lãnh đạo đạo đức chất lượng cao hơn Hoa Kỳ.
Trung Quốc cũng phải thừa nhận rằng nó là một cường quốc đang lên và đảm nhận trách nhiệm đi kèm với tình trạng đó. Ví dụ, khi nói đến cung cấp bảo vệ cho quyền hạn yếu hơn, như Hoa Kỳ đã thực hiện ở châu Âu và vùng Vịnh Ba Tư, Trung Quốc cần để tạo ra thêm các thỏa thuận an ninh với các nước xung quanh khu vực theo mô hình của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải - một diễn đàn khu vực bao gồm Trung Quốc, Nga và một số quốc gia Trung Á.
Và chính trị, Trung Quốc theo truyền thống của meritocracy (Chính quyền do những người thực sự có tài năng nắm giữ; chế độ nhân tài). Quan chức chính phủ hàng đầu được lựa chọn theo đức hạnh và trí tuệ của họ, và không chỉ đơn giản là kỹ thuật và khả năng hành chính. Trung Quốc cũng nên mở ra và lựa chọn các quan chức từ khắp nơi trên thế giới để tìm những người đáp ứng tiêu chuẩn của nó, để cải thiện quản trị của quốc gia.
Nhà Đường kéo dài từ thế kỷ thứ 7 đến thứ 10 và có lẽ là thời gian vinh quang nhất của Trung Quốc - sử dụng một số lượng lớn người nước ngoài là quan chức cấp cao. Trung Quốc nên làm như vậy ngày hôm nay và cạnh tranh với Mỹ để thu hút người nhập cư tài năng.
VỀ thập kỷ tới, các nhà lãnh đạo mới của Trung Quốc sẽ được chọn ra từ một thế hệ đã trải qua những khó khăn của cuộc Cách mạng Văn hóa. Họ kiên quyết các nguyên tắc giá trị chính trị nhiều hơn lợi ích vật chất. Những nhà lãnh đạo phải đóng một vai trò lớn hơn trên sân khấu thế giới và cung cấp bảo vệ an ninh và hỗ trợ kinh tế các quốc gia yếu kém.
Điều này có nghĩa là cạnh tranh với Hoa Kỳ về chính trị, kinh tế và công nghệ. Sự cạnh tranh có thể gây ra căng thẳng ngoại giao, nhưng có rất ít nguy cơ xung đột quân sự.
Đó là bởi vì trong tương lai cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ khác với giữa Hoa Kỳ và Liên Xô thời chiến tranh lạnh. Cả Trung Quốc cũng như Mỹ cần cuộc chiến ủy nhiệm để bảo vệ lợi ích chiến lược của nó hoặc để đạt được quyền truy cập vào tài nguyên thiên nhiên và công nghệ.
Nhiệm vụ của Trung Quốc để tăng cường lãnh đạo thế giới và nỗ lực của Mỹ để duy trì vị trí hiện tại của nó là một trò chơi có tổng bằng không. Đây là cuộc chiến giành trái tim và khối óc của người dân sẽ xác định người cuối cùng chiếm ưu thế. Và, như triết gia cổ đại của Trung Quốc dự đoán, các quốc gia nhân đạo hơn sẽ giành chiến thắng.
LTS: Thú thật, tôi cũng không hiểu một số chi tiết trong bài này. (Vibay Admin)
Nguồn: The New York Times.
http://www.nytimes.com/2011/11/21/opinion/how-china-can-defeat-america.html?pagewanted=1&tntemail0=y&_r=2&emc=tnt
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét