Giáo sư Carlyle Thayer nhận xét về thời điểm TQ rút giàn khoan

Theo Giáo sư Carlyle Thayer thuộc Học viện Quốc phòng Úc thì Trung Quốc rất có thể sẽ duy trì giàn khoan của họ tại chỗ cho đến ngày 15/08 đúng theo kế hoạch thăm dò công bố lúc ban đầu. Số lượng tàu Trung Quốc trên hiện trường sẽ tăng giảm tùy theo hành động của Việt Nam. Trung Quốc sẽ tiếp tục đẩy lùi bất kỳ chiếc tàu nào của Việt Nam muốn áp sát giàn khoan của họ.

Về phía Việt Nam, Giáo sư Thayer cho rằng Hà Nội khó có thể dùng giải pháp quân sự, mà phải theo đuổi hướng đàm phán. Hà Nội không có nhiều phương án tốt. Việc sử dụng sức mạnh hoàn toàn không thể được, cho dù bằng lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam và các cơ quan chấp pháp dân sư khác, hay bằng lực lượng Hải quân. Trung Quốc sẽ phái đến một lực lượng áp đảo để đối phó và đè bẹp đối phương.

Tuy nhiên, Việt Nam phải tiếp tục hiện diện tại khu vực lô 143 và tiếp tục phản đối sự hiện diện của giàn khoan dầu và các loại tàu khác của Trung Quốc. Việt Nam sẽ tiếp tục thúc đẩy Trung Quốc chấp nhận một chuyến thăm cấp cao mặc dù Trung Quốc hiện có vẻ không lý thú lắm với đề nghị này.

Trong mọi trường hợp, căn cứ vào những động thái của Việt Nam và Trung Quốc trong vòng mấy tuần qua,một giải pháp cho cuộc khủng hoảng Việt-Trung hiện nay phải là một sự tương nhượng lẫn nhau, để không bên nào cảm thấy bị mất mặt. Giáo sư Thayer cho biết.

Có vẻ như là hai bên đang duy trì tình hình ở một mức độ vừa phải, không đặt ra một mối đe dọa leo thang lớn nào: Trung Quốc đã bao bọc giàn khoan của họ bằng lớp tàu bảo vệ, còn Việt Nam thì duy trì một lực lượng tuần duyên và tàu kiểm ngư tại khu vực lô 143, nơi họ luôn tiến hành những hoạt động phản đối. Nếu áp đến quá sát giàn khoan, tàu Việt Nam sẽ bị chặn lại, và nếu cần thiết thì tàu Trung Quốc sẽ đâm vào tàu Việt Nam để cản đường. Không bên nào muốn tình hình leo thang thành bạo lực.

Lực lượng thực thi pháp luật Việt Nam vẫn kiên cường bám trụ giữ chủ quyền

Theo tôi, các biện pháp nhằm giữ thể diện cho cả hai bên rất có thể được thực hiện sau các cuộc đàm phán cấp cao giữa Trung Quốc và Việt Nam. Trong các cuộc họp kín đó, hai bên sẽ phải quyết định xử lý cuộc đối đầu hiện nay sao cho khỏi nẩy sinh sự cố và tránh sử dụng đến các lực lượng vũ trang.

Hai bên có thể giảm dần sự hiện diện hải quân của mình gần nơi đặt giàn khoan. Khi cho rút giàn khoan dầu vào thời điểm ngày 15/08, Bắc Kinh sẽ tuyên bố là họ đã chiến thắng vì đã khẳng định được chủ quyền của Trung Quốc trên khu vực này.

Về phần mình, Việt Nam sẽ duy trì đội tàu của mình tại chỗ và cho rằng họ là bên chiến thắng bởi vì Trung Quốc đã phải rút lui.


Trọng Nghĩa

Radio France Internationale