Vibay: "Giấc mơ hồi hương" và dòng nhạc Vũ Thành

Lìa xa thành đô yêu dấu, một sớm khi heo may về. Lòng khách tha hương vương sầu thương. Nhìn em trong mây khói, bước đi nhưng chưa nở rời... là khúc dạo đầu của bài hát "Giấc mơ hồi hương" của Vũ Thành.

Theo Tạp chí Cỏ Thơm (liên kết đến bài viết đầy đủ), "Trước năm 1954, nhạc sĩ Vũ Thành là công chức, và là nhạc trưởng trong ban nhạc “Việt Nhạc” của đài phát thanh Hà Nội . Chính thời kỳ nầy nhạc của Vũ Thành được hát nhiều nhất . Âm hưởng thanh tao, óng ả của những dòng nhạc tuyệt vời của Vũ Thành đem đến một luồng không khí mới mẻ cho nhạc Việt, lúc đó còn nặng những âm điệu ủ ê, sướt mướt của cung Ré thứ trong hầu hết nhạc của Đặng Thế Phong, của Văn Chung, và một số của Văn Cao .

Vũ Thành

… Ngoài tài năng của một người viết “giai điệu” ông còn là người soạn “hòa âm phối khí” có công nhất với tân nhạc Việt Nam. Công việc này trái với sáng tác ca khúc, ông làm rất nhiều . Có thể nói hầu hết các ca khúc của Phạm Duy, Dương Thiệu Tước, Thẩm Oánh, Cung Tiến được ông làm đẹp bằng những hoà âm công phu, tuyệt diệu . Ông đã nâng những ca khúc phổ thông lên hàng tác phẩm nghệ thuật .

...Thính giả khi thưởng thức một bản nhạc thường ghi nhận hai điều khiến họ thích thú: giọng hát của ca sĩ và tác giả của bài hát . Tên của tác giả đôi khi cũng bị bỏ quên hoặc bị lầm lẫn, huống hồ là người viết hoà âm cho ca khúc ấy . Nhưng nếu nghe lại cũng chính ca sĩ và bài hát đó không có phần hoà âm phối khí cho giàn nhạc, chắc chắn sự thích thú giảm thiểu đến 80% . Ví dụ: Ban hợp ca Thăng Long nếu không có Phạm Đình Chương viết hoà âm và bè cho từng giọng ca, thì thử tưởng tượng những giọng ca vàng ấy sẽ hát ra sao ? Có nghệ thuật không nếu họ đồng ca một giọng như một toán quân trong quân trường …."

Thêm chi tiết

Phạm Duy viết về Vũ Thành (trong bài "Phòng Trà Đầu Tiên ở Hà Nội): " Tại phố Hàng Bông Thợ Nhuộm, có thêm Phòng Trà Tuyết Sơn với Vũ Thành thổi sáo tây và đánh guitare tay trái. Nói về nhạc sĩ Vũ Thành thì ông là một trong những người viết nhạc đầu tiên của Tân Nhạc.

Đầu thập niên 40, nhạc Việt còn nặng những âm điệu ủ ê, sướt mướt của cung Ré thứ trong hầu hết nhạc của Đặng Thế Phong, của Văn Chung và một số của Văn Cao. Ca khúc Vũ Thành có nét nhạc thanh tao, óng ả đem đến một luồng không khí mới mẻ cho Tân Nhạc. Lấy ví dụ bài Say Nhạc Canh Tàn:

Gió xuân đưa mây chiều về
Nắng Xuân đưa tin nhạn về
Giờ này hương lúa thương gợi tình quê
Lòng người tha hương khóc biệt ly
Gió Xuân đưa hương ngập trời.
Ý Xuân thiết tha nghẹn lời
Giờ này ngân phím loan nặng tình phai
Đàn buông lãng du hồn u hoài…
Đêm tha hương lắng trong ly rượu ngát hương
Gấc cô miên canh trường
Hồn người chinh phụ cuốn theo mây nơi sa trường
Âm thanh xưa lả lướt trên đường tô
Nằm gieo mối cùng sầu lai láng mơ hồ
Ôi quê hương thấu chăng bao niềm luyến thương
Biết chăng bao đêm trường,
Nhẹ lần đường tơ phím, quan sa tình hờ
Ôi than chi còn nhắc chi tình xưa
Hồn say tiếng đàn hòa thêm khúc đàn lắng mơ hồ…

Cũng vẫn là tình cảm chung của các nhạc sĩ thời đó, nói tới tình quê, tiếng tơ, mối sầu (không hiểu vì sao mà sầu?), ca tụng thiên nhiên… nhưng ca khúc Vũ Thành không nằm trong thể tango, rumba hay slow fox mà mang tính chất bán cổ điển Tây Phương, nghe rất sang trọng, quý phái. Tôi tin rằng ca sĩ thời đó như Minh Đỗ là phải chọn nhạc Vũ Thành để hát tại phòng trà…"

Nhớ Bạn (Vũ Thành)

Độc tấu vĩ cầm: Đàm Xuân Linh Tiếng hát: Vũ Trung Hiền

Tiếng hát: Tâm Hảo (mp3) youtube

Xuân vương trên ngàn hoa, nhắc bao sầu nhớ mơ màng
Mây buông trong chiều vắng, như luyến tiếc giấc mơ phai tàn
Nhớ tới xuân năm nào, lòng say ước mơ sống trong mộng vàng
Xuân nay bao sầu nhớ xuân xưa
Tiếc mối tình phai hương, giây Loan trùng phím
Dứt đuờng tơ vương
Nụ cười, hương trán thơm, muôn kiếp còn thương !
Chiều nay niềm ái ân xưa tìm đến bên ai
kể nỗi nhớ thương
lời thề cùng cánh hoa rơi tàn úa, bên song dưới ánh tà dương
Bóng dáng xa khuất ngàn trùng dương
nhớ nhung thêm khơi lòng vấn vương
cung đàn lỡ bao nhịp luyến thương, đường đời lẻ bước
sầu nặng ngàn mối đau thương
Nhớ phút giây êm đềm say đắm
tiếc bóng ai mơ màng dưới trăng
Xa vời cánh chim chiều bạt gió bốn phương
lạc loài cuối trời, mang mối sầu tha hương