(Hotrungnghia Blog - 06/11/11) Trong những tháng gần đây, các quan chức hàng đầu của Mỹ đã cố gắng nhấn mạnh các cam kết của họ với khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Trên Yomiuri Shimbun gần đây cho biết, Bộ trưởng Quốc phòng mới của Hoa Kỳ ông Leon Panetta cho biết mối quan hệ quốc phòng giữa Mỹ và Nhật Bản sẽ chỉ tăng như Washington gia tăng sự tham gia của mình đến châu Á .
Hillary Clinton, Ngoại trưởng Hoa Kỳ, đã tìm cách để giải quyết các lo ngại của châu Á bằng cách nói rằng Hoa Kỳ sẽ trở lại khu vực và cam kết "với các hành động."
"Chúng tôi có thể, và chúng tôi sẽ", Hillary đã viết trong một bài luận có tiêu đề "thế kỷ Thái Bình Dương của Mỹ."
Nói như vậy có nghĩa là Mỹ đã suy yếu.
Ngoài ra còn có một nghịch lý ở đây: người Mỹ nói về cam kết của họ tới châu Á, nhưng người châu Á sẽ suy nghĩ về cam kết của mình trong bối cảnh suy giảm của Hoa Kỳ.
Hãy suy nghĩ về người châu Âu khi họ tìm kiếm phương pháp để chứng minh và giải quyết vấn đề trong bối cảnh của khu vực châu Âu để bảo lãnh cho các nước thành viên gặp khó khăn như Hy Lạp: họ nói chuyện về "giải pháp toàn diện", các nhà đầu tư sẽ suy nghĩ về việc bỏ cuộc.
Để diễn giải Shakespeare có nói, Mỹ không còn thống trị thế giới như một người khổng lồ. Fareed Zakaria đã viết về Thế giới hậu nước Mỹ rằng, Mỹ không còn giữ danh hiệu tòa nhà cao nhất thế giới (Đài Bắc), nhà máy lọc dầu lớn nhất thế giới (Ấn Độ) và các công ty thương mại lớn nhất (Trung Quốc) .
Bế tắc gần đây trong Quốc hội về nâng cao trần khoản nợ của Mỹ đã chỉ làm trầm trọng thêm những lo ngại về một sự suy giảm, vấn đề không phải từ bên ngoài, mà từ bên trong. Gần hơn đến châu Á, sức mạnh quân sự của Mỹ ngày càng bị thách thức bởi Trung Quốc. Ví dụ tốt nhất ở đây là Đài Loan.
Theo một báo cáo trong năm 2009 của Rand Corp, một chuyên gia cố vấn Mỹ rằng, Mỹ sẽ không còn có thể để bảo vệ Đài Loan chống lại các cuộc tấn công của Trung Quốc, ngay cả với F-22 máy bay chiến đấu tiên tiến nhất của mình.
Đối với các vấn đề khác, người châu Á không còn coi Mỹ với sức mạnh lớn nhất nữa như hình ảnh mẫu mực của quyền lực Mỹ - tàu sân bay Nimitz-class không còn được tôn trọng...
Hầu hết các tranh luận về sự suy giảm của Mỹ đều có cùng một chủ đề. Giáo sư Paul Kennedy tác giả của Sự hưng thịnh và suy vong của các cường quốc (The Rise and Fall Of The Great Powers) tuyên bố rằng nước Mỹ sẽ đi theo con đường của Tây Ban Nha và Anh và bị "quá khả năng đế quốc" (imperial overstretch) khi cam kết vượt qua nguồn lực của mình.
Tuy nhiên, có một số quan điểm cần thiết.
Như Mark Twain có nói, tin tức về sự suy giảm của Mỹ có thể được phóng đại. Hải quân Hoàng gia đã bắt đầu suy giảm trong cuối thế kỷ 19, nhưng nước Anh vẫn tiếp tục chiến đấu và giành chiến thắng hai cuộc chiến tranh thế giới.
Quan trọng hơn, quyền lực không luôn luôn biến thành kết quả, như Joseph Nye lập luận. Mặc dù sự thừa thải quyền lực, họ cũng không thể ngăn chặn được sự "mất mát" đối với Trung Quốc, một thất bại đối với miền Bắc Việt Nam hoặc chế độ Castro ở Cuba.
Ngược lại cũng đúng: Việc sử dụng thông minh các năng lực hạn chế có thể dẫn đến kết quả tích cực. Anh vẫn còn là một cái bóng nhợt nhạt của chính nó, nhưng họ gần đây đã dẫn đầu một chiến dịch thành công ở Libya. Năm ngoái, Mỹ đã có thêm nhiều bạn bè và làm Trung Quốc giận dữ - khi Hoa Kỳ kêu gọi một giải pháp đa phương cho tranh chấp Biển Đông.
Mặc dù sự suy giảm của Mỹ sẽ diễn ra từ từ, các nước châu Á cần phải bắt đầu suy nghĩ về tác động của suy giảm đối với mình...
Năm ngoái, Giáo sư Hugh White, giáo sư nghiên cứu chiến lược tại Đại học Quốc gia Australia, gây ra nhiều tranh cãi khi ông lập luận rằng Mỹ nên từ bỏ tính ưu việt của nó ở châu Á và chia sẻ sức mạnh với Trung Quốc.
Greg Sheridan, biên tập viên báo nước ngoài tại Úc, cho rằng - siêu cường không mang lại quyền bá chủ của họ bằng cách thiết lập mà họ đánh mất nó bằng cách bỏ cuộc.
Điều đó cho biết rằng, không ai có thể chắc chắn con đường tương tác Trung-Mỹ sẽ đi đến cùng. Trong tạp chí an ninh quốc tế, Giáo sư Randall Schweller và Xiaoyu Pu tại Harvard cho biết họ có thể sẽ rơi vào ba chế độ: Trung Quốc có thể hành động thay đổi như một hướng gió để thay thế quyền bá chủ của Mỹ, hai cường quốc có thể hành động với nhau nhịp nhàng như "buổi hòa nhạc" (suy đoán rộng rãi G- 2) , hoặc Trung Quốc có thể là một nước đứng sau dật dây, như Mỹ gặt hái lợi nhuận nhiều có thể theo hệ thống hiện tại với quyền bá chủ, trước khi nó hình thành một trật tự thế giới về các điều kiện riêng của mình .
Các nước châu Á đã cân nhắc về tương lai hậu quyền lực Mỹ. Hoảng sợ bởi sự xâm lược của Bắc Triều Tiên, Nhật Bản đã nghiền ngẫm hơn để bảo vệ kho vũ khí hạt nhân của mình. Úc đã ký kết một thỏa thuận để tổ chức các lực lượng Mỹ trên đất Úc. Theo các nhà phân tích, Singapore đã trở thành một đồng minh một nửa Mỹ nhưng vẫn có mối quan hệ mạnh mẽ với Trung Quốc.
Một sự phản ánh rất nhiều chiều, tuy nhiên, sẽ cần phải được thực hiện trong những thập kỷ tới. Như Hugh White viết: "Tất cả chúng ta đều thích sức mạnh của Mỹ để không phải chịu đựng và bị những thách thức vô hạn định, nhưng chính sách tốt đòi hỏi chúng ta phải đối phó với thế giới như nó có..."
William Choong
© The Straits Times
http://hotrungnghia.multiply.com/journal/item/1110
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét